اگر درست به خاطر بیاورم حدود سال ۱۳۸۵ زمزمه های مسکن مهرشروع شد. در دانشگاه ما (صنعتی امیرکبیر، پلی تکنیک) انجمن فارغ التحصیلان کسانی که تمایل به خرید مسکن مهر داشتند را در جلسه ای گرد هم آوردند. در جلسه، یکی ازدانشجویان گفت این مسکن مهر بصرفه نیست و محل های انتخاب شده دورافتاده است و به قول معروف پرت است. رییس انجمن آقای مهندس مکری که از دوستان مهندسی سعیدی کیا (که از قضا خودش فارغالتحصیل امیرکبیر است) میگفت وزارتخانه (مسکن و شهرسازی) مشکل تعاونی خوب دارد. تعاونی ها اکثرا ناسالم کار میکنند و از اعضا پول میگیرند و به پیمانکار نمیدهند و ….
ما میخواهیم در ساخت خوب و انجام تعهدات الگو باشیم. من دیدم بین علما اختلاف افتاده، بی خیال مسکن مهر شدم و با اندک پس اندازی که داشتم و قرض و وام ۱۸ میلیونی بانک مسکن و رهن دادن آپارتمان، آپارتمان کوچکی در انتهای اتوبان همت از شرکت تعاونی سپاه خریدم و الحمداله مشکل مسکن ما حل شد. در دانشگاه ما هم جلسات هم اندیشی به جایی نرسید و برای دانشجویان و فارغ التحصیلان مسکن مهری ساخته نشد. اینقدر بحث مشکلات انظباط مالی و بخور بخور و مدیریت غلط در تعاونی ها بالا گرفت که مسکن مهر رویه ای دیگری پیدا کرد. تعاونی ها اعضا را به مسکن وشهرسازی معرفی کردند و آنها شماره حساب میدادند و پول را اعضا میگرفتند این پول همراه با وام ساخت به شرکت های پیمانکارداده میشد و پیمانکاران با نقشه های تیپ،خانه ها را با قیمت مقطوع متری ۲۷۰٫۰۰۰ تومان برای ساختمان های سنتی و ۳۰۰٫۰۰۰تومان برای ساختمانهای صنعتی میساختند. در آن زمان مدیرعامل یک شرکت کوچک پیمانکاری بودم. یک روز یک اکیپ کار چاق کن قرارداد مسکن مهر به دفتر ما آمدند.میگفتند ۱۰۰۰ واحد آماده واگذاری داریم، مترمربعی ۷۰٫۰۰۰ تومان هم خودمان کمیسیون میگیریم تا شما را تائید صلاحیت کنیم. ۲۵ درصد هم پیش پرداخت همان اول انعقاد قرارداد با سفته و بدون ضمانت نامه به پیمانکار پرداخت میکنیم. با توجه به اینکه مساحت هر واحد مسکن مهر با مشاعات حدود ۱۰۰ مترمربع است و ۱۰۰٫۰۰۰=۱۰۰۰*۱۰۰۰مترمربع در مترمربعی ۷۰٫۰۰۰ تومان کمیسیون (بخوانید رشوه) آنها میشد 7میلیارد تومان ۷٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰=۷۰٫۰۰۰*۱۰۰٫۰۰۰ من تا آن موقع نه همچین رشوه ای دیده بودم و نه شنیده بودم!!!! در ضمن مطمئن بودم که با متری 200.000 تومان نمیشود خانه ساخت. جلسه را به هم زدم و گفتم انجام نمیدهم. از آن روز هم اسم مسکن مهر را گذاشتم مسکن د…دی.
حقیقت آنست که پیمانکار در بعضی از پروژه ها باید با قیمت مقطوع (بدون افزایش قیمت در تورم ها) و با کلی رشوه در اول کار، پروژه را میگرفت. بعد هم چون قیمت ها با تورم بالا میرفت و قیمت پیمانکار ثابت بود برایش نمی صرفید. مجبور بود از کیفیت و کمیت کار بزند که نتیجه میشد واحد بی کیفیت و بی هویتی به نام مسکن مهر.
اول که قیمت ها ثابت بود مسکن مهرهای زیادی به این روش ساخته شد. برای سرعت دادن به کار!! نظارت را از نظام مهندسی گرفتند و به بنیادمسکن سپردند. آنها با تعداد کارمند ومهندس ثابت با انبوهی پروژه مواجه شدند که باعث عدم نظارت کافی بر پروژه ها شد وهمین مساله هم مزید بر علت شد تا محصول نهایی بی کیفیت شود.
از حدود سال ۹۰ تورم قیمت ها به دلیل گران شدن دلار شروع شد. پروژه های مسکن مهر بدلیل ثابت بودن قیمت، یکی یکی با مشکل مواجه شدند. بعضی ها به بهانه های مختلف از متقاضیان پول بابت محوطه سازی یا کف سازی یا درب وآسانسور و مابه التفاوت قیمت نهایی گرفتند و به هر حال پروژه ر اتمام کردند. شنیدم در مسکن مهر پردیس مدیرعامل یک شرکت پیمانکاری که دیده بود ورشکست شده است، خودش را از بالای ساختمان پایین پرت کرد. یکی از آشنایان که پیمانکار یک پروژه مسکن مهر در ماهدشت کرج بود هم ورشکست شد و تا الان پروژه را نتوانسته تکیمل کند و تحویل دهد. یکی ازاقوام من از یک شرکت تعاونی که پیمانکارش کیمیا آفرینان پاسارگاد (مدیرعامل، مهندس خرم پسر وزیر سابق) بود یک آپارتمان در سال ۱۳۸۸ خرید. اخیرا تماس گرفتند که برای تحویل ۸ میلیون هم برای محوطه سازی و مابه التفاوت کفپوش سرامیک با سیمان !!میخواهند. برای بازدید رفتم. دیدم پیشرفت پروژه ۸۰ درصد است ولی میگویند ۲ ماهه تحویل میدهیم. گفتم شما در طول ۹ سال ۸۰ درصد پیشرفت داشتید یعنی کمتر از سالی ۱۰درصد اگر با همین سرعت پیش بروید ۳ سال دیگر تمام میشود و نه ۲ ماه دیگر.
مسکن مهر با همه کم و کاستی هایش خیلی ها را خانه دار کرد به خصوص کسانی که شانس آوردند و پیمانکارشان شرکت های معتبر بود.
یکی از شرکت های موفق پیمانکار شرکت ترکیه ای کوزو است(شایع بود که مدیرعاملش پسرخاله رجب طیب اردوغان است) که در شهرک پرند (جاده ساوه) میساخت. آنها قیمت به دلار از دولت پول میگرفتند و نوسانات ارز تاثیری بر آنهانداشت. کیفیت ساختشان هم خوب بود و سرعتشان هم بالا بود از قالب تونلی و سیستم سازه ای دیوار و سقف بتنی یکپارچه که مقاوم در برابر زلزله است، استفاده میکردند.خلاصه آنها واحدها را سریع و به موقع و با کیفیت ساختند و تحویل خلق اله دادند.یکی از این شرکت های معتبر داخلی هم کیسون بود که البته قراردادشان به ریال بود ودر آخر متضرر شدند ولی سری اول را خوب و سریع و با کیفیت ساختند و تحویل دادندهمین شرکت کیسون در ونزوئلا چندین هزار واحد آپارتمان را خیلی سریع ساخت و در زمان هوگو چاوز تحویل داد ولی در ایران به دلیل تورم بالا و مقطوع بودن قیمت، به مشکل شدید خوردند.
اصولا وقتی در کشور، تورم های موجی وحشتناک وجود دارد پیمانکاران باید از قراردادهای قیمت ثابت دوری کنند وگرنه که با مشکلات حاد، هم خودشان هم کارفرما و هم بهره بردار دچار مشکلات زیادی میشوند.
